Υπάρχουν έργα που ξεπερνούν την υλική τους υπόσταση. Δεν είναι μόνο πέτρα, μάρμαρο ή μπετόν. Είναι το αποτύπωμα της ανθρώπινης φαντασίας και συνεργασίας. Η απόδειξη ότι όταν οι άνθρωποι δουλεύουν για έναν κοινό σκοπό μπορούν να δημιουργήσουν κάτι που θα υπερβεί τις ζωές τους.
Οι Πυραμίδες της Γκίζας, χτισμένες πριν από 4.500 χρόνια, συνεχίζουν να προκαλούν δέος. Η γεωμετρική τους ακρίβεια και η τεράστια κλίμακα τους έχουν γεννήσει αναρίθμητους μύθους για εξωγήινους ή υπερπολιτισμούς. Κι όμως, τα αρχαιολογικά στοιχεία είναι σαφή: πρόκειται για καθαρά ανθρώπινο επίτευγμα. Χιλιάδες εργάτες και τεχνίτες, με απλά εργαλεία αλλά με απίστευτη οργάνωση, συντόνισαν την προσπάθειά τους για να δημιουργήσουν μνημεία που άντεξαν χιλιετίες. Το μυστικό δεν είναι η «χαμένη τεχνολογία», αλλά η συλλογική πίστη σε ένα έργο που ξεπερνούσε τον καθένα ξεχωριστά.
Στην πρόσφατη τρέχουσα ιστορία, στη Βαρκελώνη, η Σαγράδα Φαμίλια αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός έργου που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Από το 1882 μέχρι σήμερα, γενιές ολόκληρες συνεχίζουν το όραμα του Αντόν Γκαουντί. Το μνημείο συνδυάζει την παραδοσιακή τέχνη της λιθοδομής με τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες σχεδιασμού. Είναι μια ζωντανή υπενθύμιση ότι ο άνθρωπος μπορεί να δημιουργεί έργα που ξεπερνούν τη διάρκεια της δικής του ζωής, έργα που ενώνουν γενιές και κουλτούρες σε μια κοινή πορεία.
Οι Πυραμίδες και η Σαγράδα Φαμίλια δεν συνδέονται μόνο από τη μεγαλοπρέπεια ή τη φαντασία τους. Συνδέονται από κάτι βαθύτερο: δείχνουν ότι η πραγματική δύναμη του ανθρώπου δεν βρίσκεται στην ατομική ιδιοφυΐα, αλλά στη συνεργασία. Όταν οι άνθρωποι συντονίζονται, μπορούν να φτιάξουν το αδιανόητο.
Κι εδώ έρχεται η μεγάλη τραγωδία: ο ίδιος άνθρωπος που μπορεί να αφιερώσει γενιές ολόκληρες στη δημιουργία, αναλώνεται εξίσου εύκολα στην καταστροφή.
Αυτήν τη στιγμή, λίγα χιλιόμετρα από τις Πυραμίδες, εξελίσσεται μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές τραγωδίες της εποχής μας. Στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός δεν διεξάγει πόλεμο, αλλά μια μεθοδική εκστρατεία ισοπέδωσης. Σπίτια, σχολεία, νοσοκομεία, ακόμα και πολιτιστικά μνημεία εξαφανίζονται κάτω από τις βόμβες. Χιλιάδες παιδιά, γυναίκες και άμαχοι έχουν δολοφονηθεί. Μια ολόκληρη κοινωνία σβήνεται συστηματικά, με το βλέμμα της διεθνούς κοινότητας στραμμένο αλλού. Αυτό δεν είναι «σύγκρουση», δεν είναι «μάχη». Είναι γενοκτονία.
Η ειρωνεία είναι σκληρή: δίπλα σε μνημεία που μαρτυρούν τι μπορεί να καταφέρει η συλλογική ανθρώπινη προσπάθεια, βλέπουμε σήμερα την απόλυτη άρνηση του πολιτισμού. Εκεί που κάποτε χτίζονταν έργα για να αντέξουν στην αιωνιότητα, ίσως και από μακρινούς προγόνους Παλαιστινίων και Ισραηλινών, σήμερα γκρεμίζονται μεθοδικά οι ζωές και οι μνήμες ενός ολόκληρου λαού.
Οι Πυραμίδες και η Σαγράδα Φαμίλια μας δείχνουν το μεγαλείο της δημιουργίας. Η Γάζα μάς δείχνει το έρεβος της καταστροφής. Το ερώτημα είναι ποιον δρόμο θα διαλέξει τελικά η ανθρωπότητα: τον δρόμο της συνεργασίας που χτίζει θαύματα, ή τον δρόμο της βαρβαρότητας που ισοπεδώνει τον ίδιο τον άνθρωπο.
Το μέλλον μας κρίνεται από το πού θα στρέψουμε αυτή τη δύναμη: στο χτίσιμο ή στο γκρέμισμα. Και αυτή η απόφαση δεν αφορά μόνο την κάτω γειτονιά αλλά ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου